Gunumuzde bitcoincilerin cogu amac ve arac karmasasi icindeler. Bitcoin ne icin, kimin icin, sorularindan ziyade, Bitcoin’in kendisini amac bellemis sekilde hareket ediyorlar. Oncelikli olarak Bitcoin’in parasal degeri ve marka taninirliginin artmasi hedef. Oncelikli olarak Bitcoin’in olabildigince cok sayida insan tarafindan tutulmasini saglamak hedef. Durum boyle olunca bu hedefe giderken kripto-anarsist sifrepank’larin garipseyip kesinlikle memnun kalmadiklari yontemlere basvuruyorlar. Bakiniz, Bitcoin’leri elde etmede emanetcilerin kullanimi (ecnebicesi, “custodial wallets”); bakiniz, asiri derecede bireysel bilgi isteyen musterini tani (ecnebicesi, “know your customer”, “KYC”) bilgilerini teslim etmeye boyun egmek.

Emanetcilere birakilan ve KYC bilgileri teslim edilerek elde edilen Bitcoin’in benim gibi kripto-anarsist’ler icin arti bir degeri yoktur. Bu sekilde “Bitcoin ekonomisine” katilan bireyler icine girdikleri ekonomik agin dagitikligina, sansure direnebilirligine, ag icindeki hareketlerin mahremiyetinin korunabilirligine yaptiklari katki sifirdir. Ve bu acidan, bu cesit Bitcoin kullaniminin yayginlasmasi, Bitcoin’in kripto-anarsist ruhuna zarar vermektedir.

Bitcoin kimin icin?

“Herkes icin degil. Yal-niz-ca—ka-cik-lar—icin!” —Bozkirkurdu, Hermann Hesse

Bitcoin internet uzerinden gerceklesen parasal islemlerde alici ve gonderici disindaki ucuncu parti kisilerin ve kurumlarin ortadan kaldirilmasi amaciyla yazildi. 2009 yilinda. En azindan yaraticisinin soyledigine gore Bitcoin’in amaci bu. Kutsal beyaz kagidinda yazan bu. Hemen ilk cumlede.

Durum boyle olunca Bitcoin ucuncu partilerden bir kacis yolu, bir etraflarindan dolanma imkani saglama amacinda. Bitcoin’in kisaca amaci bu: seni parasal islem icin iletisim kurdugun ikinci parti ile dogrudan birlestirmek (birinci parti sensin bu arada).

Son yuzyildir parasal islemlerde bankanin kendisi artan bir sekilde bu cesit gerceklesen parasal islemlerde birinci ve ikinci kisinin arasina girip kendisine bictigi ucuncu kisilik rolunu bize zorladi. Baslangicta bunu bize iyi niyetlere dayanarak yapmaya calistigini soyledi: bu miktarda bir parayi burdan oraya goturmen zor ve tehlikeli. Sen o parayi bana emanet birak, ben de oraya daha yakin diger subemizde senin odeme yaptigin kisinin bu miktari cekebilmesi icin onay vereyim. Sen: eyvallah buyuk kolaylik, ve ayrica sanirim baska secenegim de yok. Kabul!

Rahatlik butun kotuluklerin anasidir. Ve bu cesit bir rahatlik saglayarak hayatimiza giren bu cesit bir muessese ancak ve ancak ustlendigi rolun kapsamini daha da genisleterek para ve nufuz kazanabileceginden, son 50 yilda olan sey aynen bu oldu. Bankalarin hesaplarimiz uzerindeki egemenligi gitgide artti, islem ve islem disi kesebildekleri ucret kalemleri fazlalasti. Ve son 20 yildir ortaya cikan gozetlemeye dayali sermayecilik (ecnebice, “surveillance capitalism”) akimi bunlara ek olarak bankalara bizim hesap kullanim bilgilerimiz ve iletisim kurdugumuz ikinci kisiler uzerinden de para kazandirir hale geldi—ve bizler de gitgide 1984 romanindaki gibi buyuk birader’in her seyi goren gozunun hedefi olduk.

Teypi ileri saralim: sene 2009. Onceki on yillar sifrepank (“cypherpunk”) adi verilen siberalem toplulugunun basarisiz denemelerine sahne olmus. Denedikleri sey neydi? Internet uzerinden gonder/al yapilabilen, ucuncu partilerin emanetine ihtiyac duymayan (ve boylece bu partilerin politik veya gayri-politik sansurlerine mahal vermeyen) bir para birimini var etmek.

Klasik Bitcoin’e giris okumalarinizi yaptiysaniz, Bitgold, Ecash, gibi proto-Bitcoin denemelerini duymussunuzdur. Bunlar hep bir tarafindan patlak veren denemelerdi. Ecash merkezi bir darphane tarafindan dolasima sokulup bireylere dagitiliyordu. Ve bunu goren statuko’nun kolluk kuvvetleri hemen bu cesit bir merkezi kontrol noktasina baski uygulayip Ecash projesini sonlandirabildier. Bitgold ise… eminim o da bir sebepten oturu patlamistir; ya dagitik mutabakat olayini becerememis veya ayarlanabilir zorluk seviyesi olayini dusunememistir. Her neyse, uzun lafin kisasi Bitgold da amacina ulasamamis; aksi takdirde Satoshi’yi Nick Szabo olarak aniyor olurduk.

Proto-Bitcoin denemelerinin ardindan 2009’da ortaya cikan Bitcoin, ilk defa gercekten merkezi bir darphaneye ihtiyac duymadan para birimlerinin dagitimini yapabilen, para birimi uretiminin izinsiz bir sekilde agin kullanicilari tarafindan gerceklestirilebildigi, para birimlerinin bireyden bireye aktariminda ucuncu kisilere ihtiyac duyulmayan bir teknolojik cozum oldu. Ucuncu kisilere ihtiyac duyulmamasi ve yine ucuncu kisilerden izin alinmak zorunda olunmamasi noktalari vurgulu.

Bu sekilde, Bitcoin’i ortaya cikaran tarihsel akimi inceledigimizde tekrar goruyoruz ki, Bitcoin ucuncu partilerden bir kacis yontemidir. Ucuncu partilerin etrafindan dolasma, onlarin kontrol ve fidye mekanizmalarini bosa cikarma yoludur. Bitcoin ne icindir sorusunun cevabi budur.

Durum boyle olunca, Bitcoin “kaciklar” icindir. Icinde bulunduklari parasal kontrol sisteminin disina cikmak isteyenler icindir. Statukonun disina kacmak isteyenler icindir. Bitcoin kullanmak demek, “Ben var olan bankacilik altyapisindan memnun degilim, bunu kullanmak istemiyorum.” demektir.

Bunun isiginda, “Bitcoin kullanmak” ve “Bitcoin’i emanetci kuruluslara birakmak” tamamen zit kavramlardir. Bitcoin’ine ait gizli anahtarlari sadece ve sadece kendinin hukmetmedigi bir yolla “Bitcoin kullaniyor olmak”, Bitcoin kullanmak demek degildir. Bu, emanetci kurulusun odeme sistemini kullanmaktir.

Bitcoin kullanmak yalnizca ve yalnizca kendi erisiminde olan gizli anahtarlarla Bitcoin islemleri yapmak demektir.

Ey Bitcoinci, Titre ve Kendine Gel!

Durum bu sekilde iken, bugunku Bitcoin camiasinda konusulan konular tamamen akil almaz durumda gozukmektedir. Bitcoin’in ucuncu partilerden sundugu ozgurlugu, bu ozgurluge ulasma arzusunda olan, daha genis bir kitleye, daha kolay kullanilabilir bir sekilde getirmenin yollarini dusunmek yerine, (veya buna ek olarak), gitgide daha fazla konusma ve kodlama eforu “Bitcoin’i en hizli sekilde milyonlarin eline nasil tutustururuz” 'a kaymis durumda. Ve bu ugurda oz-muhafazali (“self-custody”) yontemlerden odun vermek, kullaniciya kolaylik saglama ugruna, gerceklesmektedir.

Tekrar Basa Donelim

Hatirlayalim: Bitcoin ne icindi, kimin icindi? Bitcoin ucuncu partilerin birinci ve ikinci partiler uzerinde kurduklari suistimal duzenini yok etme icindi. Kimin icindi? Bu suistimal duzeninin disina cikmak isteyen “KA-CIK-LAR” icindi. Bu noktayi unutma, ey Bitcoinci. Cunku kolaylik yemi ile sunduklari altin kafeste kendini tekrar basladigin noktada bulabilirsin.

Iyi geldi mi? XMR:

888wiqtx1QzSGxBn3zBpJtDcgwGCr8SzEYWx9W3oJAYaJ9HGL4A8stUbRZRnaA3snzYL2xkezgehaBMmmiuf6sPPE3KNv3v